Polski sport w Cieszynie zrodził się w walce o polską młodzież, ulegającą wpływom german izacyjnym w zaborze austriackim. W czasie, gdy starsze, patriotyczne pokolenie skupiało się w Macierzy, Szkolnej, młodzież oddana została na pastwę niemieckich klubów, takich jak Eislaufverie, Teschner Tenis Klub, Schwarz-Rot czy Schwarz-Weiss. Tak było do jesieni 1909 r., kiedy to postanowiono tę lukę wypełnić i powołano klub-towarzystwo, któremu później nadano nazwę Piast.

  W tym miejscu należy przypomnieć ludzi sprzed 85 lat, którzy do założycieli tegoż klubu należeli. Są to nauczyciel gimnastyki i wychowawca młodzieży Jan Adamczyk, poseł Karol Śliwka, krawiec Józef Franek, rzemieślnik Rudolf Legin, ksiądz Józef Londzin, działacz PSSD Tadeusz Reger, właściciel cegielni Jan Górniok i Jerzy Kantor. Z pomocą przyszli też cieszyńscy gospodarze Teper i Szwarc, a także Zielina, Suchanek, Glajcar i Lipka. Prezesem wybrano J. Adamczyka.

  Adam Sikora, gospodarz z Cieszyna, oddał część swojego gospodarstwa nad Olzą, gdzie powstało pierwsze klubowe boisko (dzisiejszy Park Sikory w Czeskim Cieszynie). Powstała też, jakże by inaczej drużyna futbolowa. Piłkarze występowali wówczas w koszulkach w biało-czerwone pasy oraz w białych, bądź czarnych spodenkach. Do czołowych piłkarzy tego okresu należeli: Branny, Czaputa, Franek, Dyla, Kantor, Kożusznik, Pindur, Śliwka, Wałach, Zoń, Zientek i Adamik. W 1911 roku jedenastka Piasta wygrała mecz z zespolem Katbolischer Jugendverei Habsburg. Lokalne derby Piasta z niemieckim DST przekształcały się zawsze w patriotyczne manifestacje polskości.

  Po zakończeniu I wojny światowej klub reaktywowano w czerwcu 1922. Inauguracyjne zebranie w gospodzie Łyska przy zbiegu ul. Hażlaskiej i Folwarcznej odbyło się z inicjatywy przede wszystkim adwokata dr Kustgolda i mistrza piekarskiego Kopoczka. Prezesem wybrano Antoniego Morcinka, który odwzajemnił zaufanie w ten sposób, że sprzedał w celu uzyskania niezbędnego sprzętu i ubiorów... hektar pola.

  Początkowo Piast był klubem piłkarskim. Pierwsze mecze rozgrywano w Parku Sikory. Nieco później Wydział Gminny przyznał Piastowi teren na boisko nad Bobrówką k. Elektrowni. Łąka została zniwelowana, przekopano rowy odpływowe, usypano wał ziemny, zrobiono ogrodzenie i bramę wejściową. W czerwcu 1923 obiekt nadawał się do rozgrywania meczy; poświęcił go ks. Sznurowacki. Ludność niemiecka Cieszyna nie zapomniała mu tego. Po wybuchu II wojny światowej został aresztowany; zginął w 1942 w Dachau.

  Dzięki boisku zwiększyła się ilość meczy piłkarskich, które miały nadal charakter towarzyski. Najczęściej rozgrywano je z drużynami słowackimi, m. in. z SK Vrutky i SV Martinem oraz z jedenastkami z Czadcy i Żyliny.

  W 1924 Piast, chociaż nadal klub jednosekcyjny, posiadał już dwie drużyny piłkarskie. W pierwszym zespole bramki bronił Franciszek Klimanda, a w drużynie grali: Adamik, Jan Nowak, Wiktor Grania, Maks Bernert, Otton Ojczyczek, Jan Pierniczek, Erwin Kupczok, Jan Blem, Karol Studencki i Bohymił Gwóźdź.

  W 1926 Antoni Marcinek zrezygnował z funkcji prezesa Towarzystwa. Na jego miejsce został wybrany Jan Madej, który pełnił funkcję do wybuchu II wojny światowej.

  W latach 30. piłkarze Piasta rozgrywali mecze mistrzowskie w okręgu obejmującym powiaty: Cieszyn, Bielsko i Żywiec. Z tego okresu najpamiętniejsze są wyjazdy na spotkania z Czarnymi i Koszarawą Żywiec. Krewcy górale, nie mogąc pogodzić się z przegraną swoich pupilów, zmuszali piłkarzy z Cieszyna do opuszczania boisk w... tempie stumetrówki. W 1938, po remisowym spotkaniu z RKS Oświęcim 2:2, piłkarze Piasta zdobyli mistrzostwo klasy B i awansowali do klasy A. W zespole grali wówczas m. in.: Biernat, Blem, Bohonos, Galeja, bracia Greniowie, Gwóźdź, Hanik, Juzof, Klimonda, Kupczok, Nowak, Michalik, Oceczek, Peter, Pierniczek, Sajda, Socholik, Starzyk, Studencki i Ziętek.

  W tych latach powstały przy Piaście dalsze sekcje: gimnastyczna, lekkoatletyczna, bokserska, strzelecka i szczypiorniaka.

  Konieczne stało się znalezienie mecenasa. Został nim Związek Strzelecki. Pozwoliło to na założenie sekcji szermierczej i pływackiej. Warto wiedzieć, że w sekcji bokserskiej trenowali m.in. zawodowy mistrz Polski Adolf Kantor, Ryś i Kazimierz Marcinek, późniejszy mistrz wagi średniej Polskiej Marynarki Wojennej. Osiągnięcia notowała również sekcja szermiercza, której indywidualnością był mistrz Śląska, Sobik. Najlepszymi pływakami byli Góralik oraz Edward i Zdzisław Kubikowie.

  I znowu wojna. Działalność Piasta została zawieszona, co nie oznacza, iż nie grano w piłkę nożną. W konspiracji. Tak przynajmniej twierdzi doskonały hokeista na lodzie, Zygmunt Nowotarski.

  Już 20 maja 1945 spotkali się w Domu Narodowym pozostali przy życiu przedwojenni działacze sportowi oraz sportowcy Cieszyna. Przyjęli decyzję o reaktywowaniu TS Piast. Wybrano Zarząd klubu w składzie: burmistrz Jan Smotrycki - prezes, Tadeusz Zubek, Paweł Szkubnia - wiceprezesi, Stanisław Waszkowski - sekretarz, Wiesław Ryszka - skarbnik, Emil Pindur - gospodarz, Karol Chmiel - kronikarz oraz Jan Kukuczka, Mieczysław Waszkowki, Ludwik Białek, Władysław Oszelda, Ronchetti, Szyndlar i Szczotka. W kilka miesięcy później dołączyli dalsi, m.in. Witold Zarzycki, Józef Olearczyk, Edmund Grzeganek, Mieczysław Wróblewski, Władysław Babiński, Jan Walica, Jan Kubień, Alojzy Sitko, Edward Niedoba i Władysław Zotyka.

  Jako pierwsza rozpoczęła działalność sekcja piłki nożnej. Pierwszym międzynarodowym występem był mecz z jedenastką Slezka Ostrawa, wygrany przez Piasta 3:1. Pod koniec listopada 1945 utworzono sekcję hokeja na lodzie. Zespół rozegrał już 6 grudnia na lodowisku nad Bobrówką dwa spotkania z powracającą z Czechosłowacji Cracovią. Wygrali, po bardzo zaciętych spotkaniach, goście z Krakowa 4:1 i 3:1. Wraz z sekcją hokejową rozpoczęła pracę sekcja łyżwiarska. Prym wiodły w niej panie Gojna i Studencka oraz Karol Michałek, popularny "Patti". Pod koniec 1945 roku zawiązała się sekcja szachowa, której kierownikiem został Jan Kukuczka, w marcu 1946 sekcja tenisa stołowego i pływacka, a nieco później sekcja tenisa ziemnego.

W 1946 roku prezesem TS Piast został Witold Zarzycki. W rok później z inicjatywy Tadeusza Zubka zaczęła działalność sekcja lekkiej atletyki. Towarzystwwo organizowało także wyścigi rowerowe. Jeden z nich odbył się już 28 lipca 1946 na trasie Cieszyn - Pruchna - Cieszyn. Najlepszym kolarzem był Stanisław Woźniak. Pod koniec 1947 powstała sekcja bokserska. Najlepszym zawodnikiem był Jan Jakubiec. W 1949 czasopismo "Sport i Wczasy" sklasyfikowało Jakubca w wadze półśredniej na piątym miejscu na Śląsku, a w rok później, w wadze średniej, znalazł się na drugim miejscu.

W 1947 roku prezesem klubu został Mieczysław Wróblewski, w rok później Edward Grzeganek, a w 1950 Józef Zuberek. Za ich prezesury zaczęły działać sekcje hokeja na trawie (1949 r.), turystyczna, narciarska (1950) oraz gimnastyczno - rytmiczna (1951). W latach 1951 - 55 istniała przy Piaście takze sekcja akrobatyki sportowej. Zawodnicy występowali najczęściej w hotelu "Pod Jeleniem". Największą postacią był Władysław Bednarczyk. W sekcji ćwiczyli także Róża Michalik, Adam Łomozik, Fritz Sztiper oraz Jerzy Bednarczyk.

W tym okresie doszło do zmiany klubu, co było związane z reorganizacją sportu związkowego w Polsce. Klub przyjął nazwę Terenowe Koło Sportowe Ogniwo, a póżniej Zrzeszenie Sportowe Sparta. Do historycznej nazwy Piast klub powórcił z początkiem 1957 roku. W dziesięć lat później, chcąc wzmocnić organizacyjnie cieszyński sport, zadeklarowano fuzję Piasta ze Stalą. Koncepcję połączenia klubów przedstawił w 1968 ówczesny przewodniczący PMRN w Cieszynie Jacek Daszkiewicz, a w imieniu władz partyjnych poparł ją sekretarz ówczesnego Komitetu Powiatowego Tadeusz Tomiczek. Koncepcja posiadała wielu przeciwników. Niestety, nie słuchano wówczas praktyków, którzy twierdzili, iż fuzja tych klubów jest błędem. Ostatecznie do połączenia doszło w sierpniu 1969 i powstał Klub Sportowy Cieszyn. Prezesem został Jan Kulig, a wiceprezesami Robert Weber, Władysław Zotyka, Alfred Mazur, Władysław Babiński i Rudolf Cieślar. W rok później na funkcji prezesa Kuliga zastąpił Albin Piecha. Do starej nazwy Piast powrócił w grudniu 1979, za prezesury Ottona Ślosarczyka.

W latach 70. klub wzbogacił się o nowe obiekty. Oddano do użytku pawilon sportowy wraz z pomieszczeniami i urządzeniami do obsługi stadionu oraz hali. Powstały także: sala o pow. 130 m. kw. dla tenisistów stołowych, hotelik, kawiarenka, natryski, magazyn na sprzęt sportowy. Stadion otrzymał nową murawę boiska o wymiarach 105x65 m, boisko do siatkówki o nawierzchni kortowej i do koszykówki o nawierzchni asfaltowej. Pod koniec 1981 klub wzbogacił się o sztuczne lodowisko.

KAZIMIERZ RASZKA